แนะนำหนังสือ ภูฏาน-ไทย มิตรภาพแห่งความสุขไร้พรมแดน

หนังสือเล่มนี้เป็นบันทึกการเดินทางไปศึกษาดูงานที่ประเทศภูฏานของผู้ทรงคุณวุฒิจากประเทศไทย นำโดยอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ในช่วงวันที่ 25-29 สิงหาคม พ.ศ. 2549 เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องความสุขมวลรวมประชาชาติ (Gross National Happiness: GNH) ของภูฏาน และนำมาประยุกต์ใช้กับการพัฒนาประเทศไทย

คณะผู้ศึกษาดูงานได้เยี่ยมชมสถานที่สำคัญต่าง ๆ ในภูฏาน เช่น โรงเรียน หมู่บ้าน วัดวาอาราม และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้คนในท้องถิ่น ทำให้เข้าใจถึงปรัชญาและแนวทางการพัฒนาประเทศของภูฏานที่มุ่งเน้นความสุขของประชาชนเป็นสำคัญ

ผู้เขียนแต่ละท่านได้นำเสนอข้อคิดและมุมมองที่น่าสนใจเกี่ยวกับความสุขมวลรวมประชาชาติของภูฏาน และได้เชื่อมโยงกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยเห็นว่าทั้งสองแนวคิดมีเป้าหมายเดียวกันคือการพัฒนาที่ยั่งยืนและความอยู่ดีมีสุขของประชาชน

คณะผู้เขียนมีดังนี้

• ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม
• พระครูใบฎีกาชฏิล อมรปญฺโญ (หลวงตาแชร์)
• ศ.นพ.อุดมศิลป์ ศรีแสงนาม
• ประยงค์ รณรงค์
• กิติศักดิ์ สินธุวนิช
• นพ.พลเดช ปิ่นประทีป
• นพ.อุกฤษฏ์ มิลินทางกูร
• ดร.นพพล กรรณิกา
• ดร.มิชิตา จำปาเทศ รอดสุทธิ
• อัมพร แก้วหนู
• ศศิธร เล็กสุขศรี
• ธีรภาพ โลหิตกุล (บรรณาธิการคัดสรร)

โดยมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้

ความสุขมวลรวมประชาชาติ (GNH) ของภูฏาน:

• นิยาม: GNH ให้ความสำคัญกับความสุขและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนมากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ (GDP)
• เสาหลัก 4 ประการ: (1)การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน เท่าเทียม และ พึ่งตนเองได้ (2)การอนุรักษ์ดูแลธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (3)การรักษาและส่งเสริมคุณค่าทางวัฒนธรรม และ(4)การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี (ธรรมาภิบาล)
• การประเมิน: GNH ถูกนำมาใช้ในการกำหนดนโยบายและประเมินผลกระทบของการพัฒนาในด้านต่างๆ
• การศึกษา: GNH ถูกสอนในโรงเรียนเพื่อปลูกฝังแนวคิดให้กับเยาวชน

"Gross National Happiness is more important than Gross National Product." หรือ "ความสุขมวลรวมประชาชาติ มีความสำคัญมากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ"

ความแตกต่างระหว่างภูฏานและไทย:

• ขนาดประเทศและประชากร: ภูฏานเป็นประเทศเล็กๆ มีประชากรน้อยกว่าไทยมาก
• ทรัพยากรธรรมชาติ: ภูฏานมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์
• เศรษฐกิจ: เศรษฐกิจของภูฏานยังพึ่งพาการนำเข้ามากกว่าการส่งออก
• วัฒนธรรม: ภูฏานมีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์และเข้มแข็ง
• "…กิริยามารยาทของคนภูฏานเรียบร้อย ให้เกียรติคนอื่น ถือเป็นคุณลักษณะประจำชาติที่รักษาก้มมองด้วยสายตาอาจเห็นว่าความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ยังด้อยกว่าไทยมาก แต่สภาพจิตใจของชาวภูฏานส่วนใหญ่มีความสุขอยู่บนความพอมีพอกิน…"

แนวทางการพัฒนาประเทศไทย:

• การประยุกต์ใช้แนวคิด GNH: ประเทศไทยสามารถเรียนรู้จากภูฏานในการพัฒนาประเทศโดยเน้นความสุขและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชน
• เศรษฐกิจพอเพียง: ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นแนวทางที่เหมาะสมสำหรับการพัฒนาประเทศไทย
• การมีส่วนร่วมของประชาชน: การพัฒนาควรเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจและวางแผน
• ความยั่งยืน: การพัฒนาควรคำนึงถึงความยั่งยืนในระยะยาว ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
• "คนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา"
• **"ความสุขมวลรวมประชาชาติ" หรือ "GNH" เป็นเป้าหมายหลักในการพัฒนาประเทศไทย โดยไม่ให้ความสำคัญกับ "ผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ" หรือ "GDP" มากนัก

ความท้าทาย:

• การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม: การเปิดรับวัฒนธรรมจากภายนอกอาจส่งผลกระทบต่อวัฒนธรรมดั้งเดิมของภูฏาน
• การเติบโตทางเศรษฐกิจ: การเติบโตทางเศรษฐกิจอาจนำมาซึ่งความไม่เท่าเทียมและความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม
• การจัดการการท่องเที่ยว: การท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นอาจส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรม

ข้อคิดสำคัญ:

• ความสุขและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนควรเป็นเป้าหมายสูงสุดของการพัฒนา
• การพัฒนาที่ยั่งยืนและเท่าเทียมเป็นสิ่งสำคัญ
• การอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งจำเป็น
• การมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ

ข้อเสนอแนะ:

• ประเทศไทยควรศึกษาและประยุกต์ใช้แนวคิด GNH ของภูฏานในการพัฒนาประเทศ
• ประเทศไทยควรส่งเสริมปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
• ประเทศไทยควรเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนา
• ประเทศไทยควรให้ความสำคัญกับความยั่งยืนในระยะยาว

โดยสรุป: หนังสือเล่มนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของความสุขและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนในการพัฒนาประเทศ และเสนอแนะแนวทางที่ประเทศไทยสามารถเรียนรู้จากภูฏานเพื่อสร้างสังคมที่มีความสุขและยั่งยืน

สามารถเข้าไปอ่าน E-Book ฉบับเต็มได้ที่ link นี้ ภูฏาน-ไทย มิตรภาพแห่งความสุขไร้พรมแดน