เรื่องการพัฒนา ไม่ใช่ว่าใช้อำนาจแล้วจะทำได้ เพราะเป็นเรื่องยากเกินกว่าการใช้อำนาจจะแก้ไขได้ หากใช้อำนาจ นอกจากแก้ปัญหาไม่ได้แล้ว ยังนำไปสู่ความรุนแรง
เรามาประชุมกันในคราวนี้ ที่เรียกว่า มหามวลมิตร เพื่อมาประกาศอนาคตประเทศไทย คนไทยจะรวมตัวกันทำการพัฒนาประเทศไทย ตามแนวทางสายกลาง ไม่แบ่งข้าง ไม่เป็นปฏิปักษ์กับใคร เคลื่อนไปด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยใช้สติปัญญา การจัดการ การเรียนรู้ร่วมในการปฏิบัติ เพื่อช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ ตามที่อาจารย์ป๋วยตั้งปณิธานไว้ว่า จากครรภ์มารดาถึงเชิงตะกอน มีคุณภาพ มีชีวิตที่สันติ
ในโอกาสที่เรารำลึกถึงคุณไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม กัลยาณมิตรของเรา ซึ่งกลายเป็นจิตวิญญาณของการพัฒนา ขอให้ตั้งปณิธานร่วมกันว่า คนไทยจะร่วมกันสร้างประเทศไทยที่น่าอยู่ขึ้นในแผ่นดินนี้
ศ.นพ.ประเวศ วะสี
การประชุมมหามวลมิตรการพัฒนาประเทศไทย ครั้งที่ 1 ในปี 2556 มีเป้าหมายหลักเพื่อเป็น เวทีชุมนุมใหญ่ทางวิชาการประจำปี ของเครือข่าย องค์กร และสถาบันที่ทำงานด้านพัฒนาสังคมในมิติต่างๆ ทั่วประเทศ1 โดยมีเจตนารมณ์ตั้งต้นที่อยากจะเห็นการรวมตัวกันเพื่อ ระดมความคิดและสะท้อนปัญหาสังคมจากมุมต่างๆ1 พร้อมกับ ส่งสัญญาณบอกวาระสำคัญของชาติ และบอกทิศทางจังหวะก้าวของแผ่นดินในแต่ละช่วง ในเรื่องที่มีความสำคัญเร่งด่วน เพื่อให้สาธารณชนและฝ่ายบริหารของประเทศได้รับรู้รับทราบไปพร้อมกัน
ประเด็นสำคัญในการพัฒนาประเทศไทยที่ถูกหยิบยกมาเสวนาในการประชุมครั้งนั้นมีความหลากหลาย ครอบคลุมหลายมิติ ดังนี้:
•อนาคตประเทศไทยในมือเรา: เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดนโยบายและการพัฒนาประเทศ โดยเริ่มต้นจากการตระหนักรู้เกี่ยวกับตนเอง ชุมชน สังคม และประเทศ รวมถึงการทำงานบนพื้นฐานข้อมูลเพื่อการพัฒนาสังคมและการเรียนรู้ศักยภาพของตนเองก่อนที่จะเริ่มไปสู่การเปลี่ยนแปลง มีการพูดถึงความสำคัญของการลดอำนาจรัฐ สร้างพลเมือง และลดการรวมศูนย์
•การศึกษาเพื่อการแก้ปัญหาทางสังคม: มุ่งเน้นการพัฒนาเยาวชนให้เป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนสังคม โดยเน้นการศึกษาที่ไม่ใช่แค่วิชาการ แต่เป็นการเรียนรู้สาระชีวิตมนุษย์ และการสร้างสำนึกความรับผิดชอบต่อสังคม มีการทดลองให้นักเรียนเรียนรู้จากปัญหาจริงที่เกิดขึ้นในสังคม
•นวัตกรรม “ให้” ที่ดี: สนับสนุนการสร้างสังคมแห่งการให้ โดยใช้สื่อสาธารณะ เช่น ThaiPBS ร่วมกับองค์กรต่างๆ เช่น สสส. เพื่อกระตุ้นจิตสำนึกของการให้และการช่วยเหลือซึ่งกันและกันในสังคม มองว่าการให้เป็นการสร้างความสุขที่ยิ่งใหญ่
•ศาสนากับคนสมัยใหม่ “เยียวยาชีวิตด้วยธรรมะ”: พระสงฆ์มีบทบาทในการเยียวยาจิตใจด้วยธรรมะ โดยเฉพาะผู้ที่เผชิญกับความเศร้าและความว้าเหว่ มีการนำหลักธรรมมาใช้ในการให้คำปรึกษาแก่ผู้ป่วยและญาติ รวมถึงการทำงานร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์
•งานอาสาสมัครนำไปสู่การสร้างพลเมืองที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมได้อย่างไร?: อาสาสมัครมีความหมายถึงความสมัครใจ ความรับผิดชอบต่อสังคม และไม่หวังผลตอบแทน มีการเสนอแนวทางการส่งเสริมกิจกรรมอาสาสมัครในพื้นที่ใกล้ตัว และการสร้างชุดคำอธิบายใหม่ที่เชื่อมโยงประโยชน์ส่วนตนกับประโยชน์ส่วนรวม
•ธุรกิจเพื่อสังคม ความยั่งยืนขององค์การพัฒนาเอกชนสาธารณประโยชน์: แสวงหาแนวทางให้องค์กรพัฒนาเอกชนสามารถเลี้ยงตนเองได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว โดยการดำเนินธุรกิจเพื่อสังคม มีการเน้นถึงความสำคัญของการคิดนอกกรอบ การแสวงหาโอกาส และความร่วมมือกับภาคธุรกิจ
•จุดประกายรับผิดชอบต่อสังคมแบบ Win-Win เรื่องง่ายๆ ที่ใครๆ ก็ทำได้: ชี้ให้เห็นว่าการทำความดีและการช่วยเหลือสังคมสามารถทำได้ง่ายๆ ในชีวิตประจำวัน
•Crowdsourcing for change – ลงแขก ลงขัน รวมพลังเปลี่ยนโลก: นำเสนอแนวคิดของการระดมพลังจากคนจำนวนมากเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในสังคม
•100 พระชันษาสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก “ธรรมะกับการพัฒนาชีวิต”: น้อมนำพระธรรมคำสอนของสมเด็จพระสังฆราชมาเป็นแนวทางในการพัฒนาจิตใจและดำเนินชีวิตอย่างมีความสุข เน้นเรื่องสมาธิและการเปลี่ยนความโกรธเกลียดให้เป็นเมตตากรุณา
•เราจะช่วยพี่น้องชายแดนภาคใต้ได้อย่างไร?: แลกเปลี่ยนมุมมองและหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ มีการพูดถึงประวัติศาสตร์ความขัดแย้ง และข้อเสนอในการสร้างสันติภาพและความยุติธรรม
•ปลดโซ่ตรวน “ชุมชนท้องถิ่นไทย” เป็นไทยไม่เป็นทาส: มุ่งเน้นการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่น ให้สามารถจัดการตนเองและแก้ไขปัญหาของตนเองได้ โดยไม่ต้องรอความช่วยเหลือจากภายนอก มีการระบุถึงโซ่ตรวนที่พันธนาการประชาชน เช่น ระบบกฎหมายและระบบราชการแบบรวมศูนย์
•มองนโยบายและการจัดการภัยพิบัติประเทศไทย: วิเคราะห์นโยบายและการบริหารจัดการภัยพิบัติในประเทศไทย โดยเน้นการเตรียมความพร้อม การรับมือ และการฟื้นฟูเยียวยา มีการแลกเปลี่ยนบทเรียนจากผู้ประสบภัยและภาคธุรกิจ
•Infographic เปลี่ยนโลก: นำเสนอศักยภาพของ Infographic ในการสื่อสารและสร้างความเข้าใจในประเด็นต่างๆ เพื่อนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงสังคม
•จรรยาบรรณวิชาชีพจบสิ้นแล้วหรือยัง?: ตั้งคำถามและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับความสำคัญของจรรยาบรรณในวิชาชีพต่างๆ ในสังคมปัจจุบัน มีการยกตัวอย่างจรรยาบรรณของแพทย์และนักกฎหมาย
โดยรวมแล้ว การประชุมมหามวลมิตรในปี 2556 มุ่งหวังที่จะสร้างความร่วมมือและแลกเปลี่ยนความรู้ในหลากหลายประเด็น เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาประเทศไทยให้ก้าวหน้าและสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ในสังคมได้อย่างยั่งยืน
สามารถเข้าไปอ่านเนื้อหาแบบสมบูรณ์ได้ที่ การประชุม มหามวลมิตรการพัฒนาประเทศไทย ครั้งที่ 1 (Grand Alliance for Thailand Development)